بیشتر از یک سال از روزهایی که آقای رییس جمهور اصطلاح «بزدل سیاسی» را وارد گفتمان سیاسی کشور کرد میگذرد، اگرچند که همان زمان هم بسیاری از اهالی فرهنگ و دلسوزان نظام و انقلاب، نسبت به این اظهارات نه چندان مؤدبانهی روحانی واکنش نشان دادند و ایشان را برادرانه به اخلاق و خویشتنداری دعوت میکردند. آن ها معتقد بودند عصبانیت های بی جای آقای رییس جمهور، نه تنها به مصلحت نظام و مردم نیست، که باعث بی اعتمادی و روگردانی هرچه بیشتر افکار عمومی از آنها خواهد شد.
دیروز و در جریان بررسی طرح برجام در مجلس شورای اسلامی، جمعی از نمایندگان مخالف طرح، با ارائهی پیشنهادی به صحن علنی مجلس خواستار اخذ آرا به صورت علنی شدند. این پیشنهاد میتوانست با ثبت نام و نظر نمایندگان مختلف روی کاغذ، مواضع آنان را در قبال این تصمیم تاریخی روشن کند و به عنوان سندی ارزشمند در اختیار آیندگان قرار گیرد. پیشنهادی که اگرچه که منطقی و معقول به نظر میرسید، ولی با مخالفت نمایندگان موافق طرح، رد و از دستور کار خارج شد. این رأیِ مخالف نمایندگان موجبات حیرت ناظرین سیاسی را فراهم آورد. به راستی مخالفین رأیگیری به صورت علنی که عمدتاً هم از موافقان و سینهچاکان برجام بودند و آن را فتح الفتوح تاریخ سیاست خارجه میدانستند، چگونه بود که دیروز و وقتی پای ثبت نامشان به عنوان موافقین طرح در تاریخ به میان آمد پس کشیدند و حاضر نشدند اسم و امضایشان پای این طرح ثبت شود؟! برجام اگر آنچنان که موافقان آن می گفتند بزرگترین دستاورد دیپلماتیک تاریخ(!) بود، نباید به صورت مخفیانه به رأی گذاشته میشد. موافقین طرح میباید آن را سرِ دست گرفته و به امضای خود پای تصویب آن فخرها می فروختند، نه اینکه این چنین پشت دیوار رأیگیری محرمانه مخفی شده و از افشای نظر خود هراس کنند!
«حمید رسایی» نماینده مردم تهران در مجلس؛ و طراح اصلی این طرح، دیروز و در واکنش به این اتفاق در صفحهی شخصیاش نوشت:
«به همراه برخی همکاران مطابق ماده 124 آیین نامه داخلی، درخواست کردیم تا رای گیری درباره کلیات طرح آقای لاریجانی که برجام را تایید میکند، به صورت علنی باشد. براساس آیین نامه اگر این پیشنهاد رای می آورد، اسامی موافقان، مخالفان وافراد ممتنع طرح روی برگه نوشته ودر مشروح مذاکرات چاپ میشد. این پیشنهاد از 253 نماینده حاضر با 148 رای مخالف، 16 رای ممتنع، 19 نفر بدون رای و تنها 70 رای موافق، حد نصاب لازم را نیاورد! سئوال این است که چرا؟! مگر موافقان و مخالفان این طرح به رای خود اعتقاد و ایمان نداشتند؟ مگر موافقان این طرح معتقد نیستند که طرحشان مطابق منافع ملی و مطالبه مردم وبر اساس مُر قانون و عمل به فرمایشات مقام معظم رهبری است، پس چرا آقای لاریجانی و لیدرهای ایشان درصحن علنی، تمام تلاششان را کردند تا رأیگیری علنی تصویب نشود؟
رهبر معظم انقلاب درنماز عید فطر فرمودند: "برای تصویب این متن (برجام) یک مسیر قانونی پیش بینی شدهای وجود دارد که باید طی شود. انتظار ما این است که دست اندرکاران، با دقت مصالح ملی را در نظر بگیرند و آنچه تحویل ملت خواهند داد، بتوانند با گردن افراشته درمقابل خدای متعال هم ارائه بدهند." سئوال این است که وقتی 183 نماینده مخالف علنی شدن آرای خود، نمیتوانند از رأیشان در برابر مردم و تاریخ دفاع کنند و سرشان را بالا بگیرند ومیترسند که اسامی آنها مشخص شود، چطور میخواهند دربرابر خدا سرشان را بالا بگیرند؟! رأی نیاوردن این پیشنهاد وعلنی نشدن آرایی که عمدتاً طرفداران طرح مذکور وتیم آقای لاریجانی مخالف آن بودند، حکایت از این میکند که این افراد خودشان بهتر میدانستند که طرحشان قابل دفاع نیست.»
به راستی افکار عمومی میپرسند این نمایندگان از چه چیزی می ترسند؟! کسانی که برجام را سرِ دست گرفته و از پیشترها در دفاع از آن یقهها چاک میکردند، چگونه پای تاریخ که رسید پا پس کشیدند و حاضر نشدند اسامیشان به عنوان موافقین این طرح در تاریخ این سرزمین ثبت شود؟!
به نظر میرسد آن چنان که رسایی در اینستاگرام خود نوشته بود برخی از موافقین سینهچاک این طرح، آن چنان هم اعتقادی به آن ندارند، و تنها میکوشیدند تا با حمایت از آن، خود را به تیم مذاکرهکننده و دولت نزدیک و نزدیکتر نشان دهند، و احتمالاً از ظرفیتهای دستگاههای اجرایی برای عمل به وعدههای پرشماری که قبلاً و درجریان رقابتهای انتخاباتی به مردم حوزهی انتخابیهی خود دادند، استفاده کنند. به این ترتیب آنها برجام را به مثابه ابزاری سیاسی میدیدند که می توانند با تمسک به آن؛ برای انتخابات اسفند ماه و جلب آرای مردم برای خود نمد بدوزند.
برخی دیگر از نمایندگان هم احتمالاً درک چندان کاملی از متن برجام، و آنچه اجرای آن میتوانست بر سر علم و تکنولوژی و امنیت این سرزمین بیاورد؛ نداشتند. این نمایندگان بیشتر به لابیها و رایزنیهای سیاسی پشت پردهی فراکسیونهای سیاسی مجلس اعتماد میکردند و طبعاً چندان اعتنایی هم به متن و نطق موافقین و مخالفین طرح در صحن نمی کردند، و دست آخر هم به هر کسی که قدرت لابیگریاش چربید؛ رأی دادند.
به هرحال و فارغ از هر آن چه دیروز و در صحن علنی مجلس اتفاق افتاد، افکار عمومی؛ نمایندگان و کسانی که به این طرح رأی مثبت دادند را مسؤل تمام آثار و تبعات احتمالی آن می دانند. تاریخ شهادت خواهد داد که چه کسانی پای امضای برجام ایستادند و نقل میکند که همانها چگونه کوشیدند تا با پنهانکاری؛ رأی و امضای خود را مخفی کنند. با این تفاسیر به نظر میرسد باید سراغ «بزدلان سیاسی» که جناب روحانی رونمایی کرده بود را در جایی بین صندلیها سبز پیدا کرد در آدرس غلطی که ایشان دادهاند.